ေသြးအေၾကာင္းသိေကာင္းစရာ

သင္႕ေသြးျဖင္႕အသက္ကယ္ပါဆိုတဲ႕စာသားေလးကိုစာဖတ္သူတို႕ၾကားဖူးေနမွာပါ။
ေသြးဆိုတာလူတစ္ေယာက္ရဲ႕အသက္ပါ။ လူ႕ခႏၶာကုိယ္မွာလည္ပတ္ေနတဲ႕
ေသြးပမာဏဟာ သာမန္အရြယ္ေရာက္ၿပီးလူတစ္ေယာက္မွာ ၅ လီတာခန္႕ရွိပါတယ္။
လည္ပတ္ေနတဲ႕ေသြးပမာဏကအေၾကာင္းအမ်ိဳးမ်ိဳးေၾကာင္႕ေသြးပမာဏ
ေလ်ာ႕နည္းသြားၿပီဆိုရင္အသက္အႏၱရာယ္ရွိပါတယ္။
(ဥပမာ ခြဲစိတ္ခန္းမွာေသြးထြက္လြန္တာ၊မေတာ္တဆ ထိခုိက္ဒါဏ္ရာရတာကေန
ေသြးထြက္လြန္တာ.... )

သာမန္အနည္းငယ္ေသြးထြက္တာ၊ေသြးဆံုးရံႈးသြားတာကိုခႏၶာကိုယ္ကခံႏိုင္ေပမယ္႕
ေသြးဆံုးရံႈးမႈမ်ားလာနဲ႕အမွ်အႏၱရာယ္လည္းပိုၾကီးလာပါတယ္။ဆံုးရံႈးသြားတဲ႕
ေသြးပမာဏကိုအျမန္ဆံုးျပန္လည္ျဖည္႕တင္ေပးႏိုင္ဖို႕ကအခ်ိန္နဲ႕အမွ်အေရးႀကီးပါတယ္။
ေသြးသြင္းဖို႕လိုလာၿပီဆိုရင္သြင္းမယ္ေသြးက လက္ခံမယ္႕ေသြးနဲ႕အမ်ိဳးအစားတူဖို႕
အေရးႀကီးပါတယ္။ေနာက္တစ္ခ်က္ကသြင္းမယ္႕ေသြးမွာကူးစက္ေရာဂါမရွိဖို႕
အေရးႀကီးပါတယ္။


ေသြးအုပ္စု တစ္ခုန႔ဲ တစ္ခုမတူညီမူကို ပထမဦးဆုံး ၁၉၀၀ ခုႏွစ္မွာ
Austrianသိပၸံပညာရွင္ Karl Landsteiner ကေတြ႕ရွိခဲ႔ၿပီး
၁၉၃၀မွာ ႏိုဘယ္ဆုခ်ီးျမွင္႔ျခင္းခံခဲ႕ရပါတယ္။

တိုးတက္လာတဲ႕ေဆးပညာရပ္နဲ႕အတူ ယေန႕ေခတ္မွာေတာ႕လူတဦးရဲ႕ေသြးကို
အျခားသူတစ္ဦးမွာ သြင္းၿပီးကုသျခင္းနဲ႕လူအသက္ေပါင္းမ်ားစြာကို
ကယ္တင္ႏိုင္လာခဲ႔ပါၿပီ။
ေသြးအမ်ိဳးအစားဆိုတဲ႕ေနရာမွာ ေအ ၊ ဘီ ၊ ေအဘီ ၊ အို ( A,B,AB,O ) ဆိုတ႔ဲ
ေသြးအုပ္စုေတြကို စာဖတ္သူတို႔ ၾကားဖူးၾကမွာပါ ။ေသြးအုပ္စုတစ္ခုန႔ဲတစ္ခု
ကြဲၿပားၿခားနားတာက ေသြးနီဥဆဲလ္ေလးေတြ႕ရဲ႕ မ်က္ႏွာၿပင္မွာပါတ႔ဲ
ANTIGENေၾကာင္႔ပါ။ANTIGEN ကေသြးအမ်ိဳးအစားတစ္ခုန႔ဲတစ္ခု
မတူညီ ပါဘူး ။ ေသြးအုပ္စု (၄) မ်ိဳးကိုေလ႔လာၾကည္႔မယ္ဆိုရင္-




ေသြးအုပ္စု ေအ မွာ A Antigen ပါၿပီး Anti B Antibody ပါပါတယ္။
ေသြးအုပ္စု ဘီ မွာ B Antigen ပါၿပီး Anti A Antibody ပါပါတယ္။
ေသြးအုပ္စု ေအဘီ မွာ A Antigen ေရာ B Antigen ပါၿပီး Antibody မပါရွိပါဘူး ။
ေသြးအုပ္စု အို မွာ Antigen တစ္ခုမွမပါပဲ Anti B Antibody ေရာ Anti A Antibody
ေရာပါပါတယ္ ။Antigen ကေသြးနီဥရဲ႕ မ်က္ႏွာၿပင္ ေပၚမွာပါရွိၿပီး Antibody ကေတာ႕ ေသြးရည္ၾကည္မွာပါရွိတာ ၿဖစ္ပါတယ္ ။

လူ႕ကိုယ္ ခႏၶာက မိမိကိုယ္မွာမရွိတ႔ဲ အရာတစ္ခု၀င္လာၿပီဆို ရန္သူအၿဖစ္
မွတ္ယူၿပီး တိုက္ခိုက္ဖို႔ Antibody ေတြထုတ္လုပ္ပါတယ္။ Antibody က
ေမြးကတည္းက ပါမလာပါဘူး ။ပတ္၀န္းက်င္ကေန၀င္လာတ႔ဲ Antigen ေပၚ
မူတည္ၿပီး Antibody ထြက္ေပၚလာတာပါ ။စားလိုက္တ႔ဲ အစားအစာေတြ ၊
ပတ္၀န္းက်င္က အမွဳန္အမႊားေတြ ၊ ဘက္တီးရီးယား၊ဗိုင္းရပ္စ္ပိုးေတြ၊
မွဳိေတြ စတ႔ဲ အခ်ိဳ႕ေသာအရာေတြဟာ ေသြးနီဥဆဲလ္မ်က္ႏွာၿပင္ေပၚမွာရွိတဲ႔
Glycoprotein Antigen ေတြန႔ဲ ဆင္တူေနတဲ႕အတြက္ ကိုယ္ခႏၶာက
မိမိမွာမရွိတ႔ဲ အမ်ိဳးအစားကို ရန္သူအၿဖစ္မွတ္ယူၿပီး Antibody
ထုတ္လုပ္ရာကေန ကိုယ္ခႏၶာမွာ မိမိန႔ဲမတူတ႔ဲေသြး အမ်ိဳးအစားကို
တိုက္ခိုက္ဖို႕ Antibody ၿဖစ္ေပၚလာတာပါ။ မတူညီတ႔ဲ ေသြးအုပ္စုေတြေၾကာင္႔
လူတစ္ဦးရဲ႕ ကိုယ္ထဲကို အၿခားသူတစ္ဦးရဲ႕ ေသြးသြင္းလုိ႕မရပါဘူး။
ေသြးအုပ္စု တူညီမူ႔ရွိမွသာသြင္းလို႕ရပါတယ္။
အကယ္လို႕မ်ား ေသြးအုပ္စု A ရွိတ႔ဲခႏၶာကိုယ္ထဲကို ေသြးအုပ္စုB သြင္းမိရင္
A ေသြးမွာရွိတ႔ဲ Anti B Antibody ေတြက Bေသြးရဲ႕ေသြးနီဥေတြကို
တိုက္ခိုက္ဖ်က္ဆီး ပစ္လိုက္ၾကမွာပါ။

ABကို B ေသြးရွိတ႔ဲကိုယ္ခႏၶာထဲ သြင္းမိရင္လည္း Anti A Antibody ေတြက
Aေသြး ကို တိုက္ခိုက္ဖ်က္ဆီးပစ္လိုက္ ၾကမွာပါ ။
ဒါေၾကာင္႕ေသြးသြင္းဖို႕လိုအပ္ၿပီဆိုရင္တူရာတူရာေသြးကိုရရွိႏိုင္ဖို႕
အတက္ႏိုင္ဆုံးရွာရပါတယ္။ အထက္က ဇယားမွာ ၾကည္႔လိုက္ရင္ ေသြးအုပ္စု
ABမွာ သူမ်ားကို တိုက္ခိုက္စရာ Antibody ေတြမပါရွိတာကိုေတြ႕ရပါမယ္။
ေသြးအုပ္စု AB ရွိတ႔ဲ ခႏၶာကိုယ္ထဲကိုသြင္းတဲ႕(၀င္လာတ႔ဲ) အၿခားေသြးအုပ္စုကို
မတိုက္ခိုက္ပါဘူး။သြင္းသမ်ွေသြးကိုလက္ခံေတာ႕ ေသြးအုပ္စု AB ကို
Universal Acceptor လို႔ေခၚေ၀ၚပါတယ္ ။

ေသြးအုပ္စု O က်ၿပန္ေတာ႕ သူ႔မွာ Antigen A ေရာ Antigen B ေရာမပါတာ
ေတြ႔ရၿပန္ပါမယ္။ Oေသြးကို အၿခားေသြး အုပ္စုထဲကိုသြင္းလိုက္ရင္
သူ႕မွာတိုက္ခိုက္ခံရမယ္႕ Antigen မရွိတာေၾကာင္႕ ဖ်က္ဆီးၿခင္းမခံရပါဘူး။
တၿခားေသြးအုပ္စုေတြကိုပါ လွဴလို႕ရလို႕O ေသြးကို Universal Doner
လို႔တင္စားၿပီးေခၚေ၀ၚၾကပါတယ္။

ကိုယ္ခႏၶာကို ဘယ္ေသြးမ်ိဳး အစားေတြသြင္းလို႕ရတယ္/မရဘူးဆိုတာ
အလြယ္တကူ ဇယားန႔ဲေလးနဲ႔ ၾကည္႔လိုက္ရေအာင္ ..



ဇယားေလးမွာေဖာ္ၿပထားတဲ႔အတိုင္း သြင္းလို႔ရေပမယ္႕Universal Doner
ေသြးအုပ္စုၿဖစ္တ႔ဲOေသြးကိုအၿခား ေသြးအုပ္စု (A,B,AB,O) ေသြးအုပ္စုထဲကို
သြင္းတဲ႕အခါ O ေသြးမွာပါတ႔ဲ Anitbody A ေရာ Anitbody B ေရာက
ေသြးလက္ခံမယ္႔သူရဲ႕ ေသြးတြင္းမွာရွိတ႔ဲ ေသြးနီဥမ်က္ႏွာၿပင္ေပၚက Antigen ေတြကိုတိုက္ခိုက္ဖ်က္ဆီးႏိုင္ပါတယ္။ေသြးမွာပါ၀င္တ႔ဲ ေသြးနီဥ၊ ေသြးၿဖဴဥ၊
Platelet အစရွိတ႔ဲအထဲကမွ ေသြးနီဥၾကီးကိုသီးသန္႔စစ္ထုတ္ၿပီး
သြင္းရင္ေတာ႕ ဘာမွမျဖစ္ပါဘူး။

Oေသြး းရဲ႕ ေသြးနီဥမ်က္ႏွာၿပင္ေပၚမွာ ဘာ Antigen မွမပါသလို ဘာ
Antibody မွလဲပါ မသြားပါဘူး ။ မစစ္ထုတ္ပဲနဲ႕ မူလအတိုင္း Whole Blood
ကိုသြင္းမယ္ဆိုရင္ေတာ႔ Blood Transfusion Reaction ၿဖစ္ႏိုင္ ပါတယ္။
အေရးေပၚေသြးသြင္းဖို႔လိုအပ္ၿပီဆိုရင္ ေသြးအလွဴရွင္ အင္မတန္ရွားပါတယ္။
အလွဴရွင္ရွိလိုု႕ သိမ္းထားတဲ႕ေသြးမရွိရင္ အရင္ဆုံးေသြးအုပ္စုတူဖို႔ရွာရပါတယ္။
ေသြးအုပ္စုတူခဲ႔လို႕ရွိရင္လည္း ကူးစက္ေရာဂါရွိမရွိ စစ္ေဆးရပါေသးတယ္။
ေနာက္ဆုံးစိတ္ခ်ရၿပီဆိုမွ လုိအပ္တ႔ဲသူဆီကို သြင္းလို႕ရတာပါ။

လူကိုယ္ ခႏၶာမွာလည္ပတ္ေနတ႔ဲေသြးက သက္တမ္းရွိပါတယ္။
ေသြးနီဥဟာ ကိုယ္အတြင္းမွာ ရက္ ၁၀၀-၁၂၀ ပဲရွင္သန္ႏိုင္ပါတယ္။
အခ်ိန္ေစ႕လို႕ သက္တမ္းကုန္သြားရင္ပ်က္စီးသြားပါတယ္။ တကယ္လို႕မ်ား
မိမိရဲ႕ေသြးကိုလွဴလိုက္မယ္ဆိုရင္ လူတစ္ေယာက္ရဲ႕ အသက္ကိုကယ္တင္ႏိုင္တယ္
ဆိုတာေလးကို သတိၿပဳမိေစခ်င္ပါတယ္။

Dr Zero


Ref : Forward Mail
...................